نما عنصری در ساختمان است که امروزه جزء جدائی ناپذیر از بدنه شهری محسوب می گردد وطراحی نما و محوطه‌های خارجی در معماری برای ساختمان بسیار حائز اهمیت است زیرا اولین فضای ارتباط دهنده ساختمان با محیط، نمای ساختمان است. منظور از نما ضلعی از ساختمان است که در معرض دید عموم و در تماس با فضاهای عمومی شهر قرار می گیرد ، نقش نما تفکیک زندگی خصوصی از زندگی شهر است ، نماها تعریف کننده فضای خیابان و یا میدان هستند و به همین دلایل است که نما از حساسیت و اهمیت بیشتری برخوردار است .
نمای بیرونی ساختمان هتل، ساختمان مرکز خرید، ساختمان و برج‌های مسکونی و حتی ساختمان‌های خدماتی نظیر بیمارستان یا مدارس، همگی به یک شیوه متمایز طراحی میشوند. نمای بیرونی ساختمان به نوعی با مخاطب صحبت می‌کند و نشان دهنده کابری ساختمان میباشد و در تمام جهات، گسترده شده است. طراحی نمای خارجی ساختمان به منزله طراحی یک سازه است که در چند بعد باید دیده شود و معرف کل ساختمان خواهد بود.
اهمیت طراحی نمای خارجی ساختمان به اندازه‌ای است که به شدت بر روی ارزش ملک و میزان استقبال مخاطبان از بنا تاثیر می‌گذارد. اگر قرار باشد با ساخت و ساز در آینده ساختمان‌ها به فروش برسند، باید نمای ویژه و متفاوتی از سایر بناهاداشته باشند.
طراحی نمای خارجی ساختمان
یکی از مهم‌ترین عناصری که برای طراحی نمای خارجی ساختمان‌ها مورد توجه قرار گرفته و در سال‌های اخیر بسیار برجسته‌تر شده است، ساختمان‌ها با طراحی روف گاردن می‌باشند. روف گاردن به معنای بام سبز یا استفاده بهینه از فضای سبز روی پشت بام است.
آنچه با نام معماری سبز می‌شناسیم نیز در این حوزه تعریف شده است. معماری سبز را یکی از عناصر محوطه سازی و زیباسازی فضای بیرونی ساختمان نیز می‌توان معرفی کرد.
موارد تاثیرگذار در طراحی نمای خارجی ساختمان
پروژه‌های طراحی نمای خارجی ساختمان صرفاً از عهده مهندسان معمار و طراحان ساختمانی برمی‌آید. در بحث طراحی نمای ساختمان، ساختمان هایی با طراحی نمای کلاسیک و مدرن مطرح است. اگرچه طراحی نمای بیرونی طبق سلیقه افراد انجام می‌شود، اما امکان‌پذیر بودن یک پروژه و انتخاب مصالح مورد نیاز، حرف اول را می‌زند.
نحوه طراحی نمای بیرونی، نشان دهنده مهارت طراح، نقشه معمار ساختمان و البته سلیقه به کار رفته در آن است.
هر اندازه طراحی نمای خارجی ساختمان، دقیق‌تر و جذاب‌تر باشد، موجب زیباتر شدن منطقه ساختمان خواهد شد؛ چه بسا اگر هدف ساخت و ساز، ویلاهای شهرکی یا مجتمع‌های مسکونی متمرکز باشد، این مسئله اهمیت بیشتری پیدا می‌کند.
عامل دیگری که به شدت در طراحی نمای خارجی ساختمان تاثیرگذار است، مسائل اقتصادی و تامین مصالح به کار رفته در معماری میباشد. ارزان بودن یا گران‌تر بودن مصالح ساختمانی در یک بازه زمانی، هنگام ساخت و ساز در پروژه ها نیز، تاثیرگذار خواهد بود.
این مسئله مربوط به زمان ساخت ساختمان است؛ اما طراح نمای ساختمان باید این مسئله را در نظر داشته باشد که برای هر ساختمان در هر بازه زمانی ، ممکن است شرایط تغییر کند؛ بنابراین مدیریت بحران الزامی خواهد بود.
یکی دیگر از عواملی که در طراحی نمای خارجی ساختمان تاثیرگذار است، موقعیت جغرافیایی و شرایط اقلیمی ساختمان میباشد.
طراحی نمای بیرونی برای ساختمان‌های ویلایی که در مناطق شمال کشور با رطوبت و بارندگی زیاد قرار دارند و یا ساختمان هایی که در مناطق گرم و خشک طراحی میشوند، باید متناسب با همان شرایط اقلیمی انجام می‌شود.
مصالح مناسب برای ساخت نمای خارجی ساختمان
یک برنامه دقیق و استراتژی مناسب برای طراحی نمای خارجی ساختمان دقیقاً مشخص می‌کند که از چه مصالحی باید درکدام قسمت استفاده کنید. به طور کلی کامپوزیت‌ها برای نمای خارجی ساختمان های مسکونی توصیه نشده‌اند و این مطابق با استانداردهای طراحی شهری و معماری است.
اگرچه زیباسازی نمای خارجی ساختمان‌ها بسیار اهمیت دارد، اما برخی از سنگ‌های ساختمانی برای نصب در نمای بیرونی مناسب نیستند؛ چرا که به شدت آسیب می‌بینند. همچنین در سال‌های اخیر انواع آجرنما با فناوری‌های مواد افزودنی مقاوم ارائه شده است که بسیار برای نمای خارجی مناسب و ایده‌آل هستند.
نحوه قرار گرفتن پنجره‌ها و نورگیرها و همچنین ستون‌ها و سایر تزئینات نمای بیرونی در طراحی نمای خارجی ساختمان مشخص می‌شود.
اصول مهم در طراحی نمای خارجی ساختمان
یکی از متداول‌ترین سبک‌های طراحی نمای خارجی ساختمان که با آن روبرو هستیم با نام سبک طراحی مدرن شناخته می‌شود.
طراحی مدرن از اصول معماری مدرن پیروی می‌کند. معماری مدرن، از خطوط منحنی و شکل‌های غیر منتظم برای زیباتر کردن نمای بیرونی بهره میگیرد. ساختمان‌هایی که از نظر ظاهری، غیر عادی و عجیب و غریب به نظر می‌رسند، شیوه‌های طراحی مدرن برای آن‌ها به کار رفته است.
یکی دیگر از سبک‌هایی که در طراحی نمای خارجی ساختمان به کار می‌رود، ساختمان‌های ساخته شده از شیشه کامل است. نمای شیشه‌ای به ویژه برای ساختمان‌های تجاری و اداری، بسیار شیک ومورد استقبال هستند.
به دلیل اینکه شیشه می‌تواند بازتاب نور را در هر جهت فراهم کند، به نحوه قرار گرفتن اضلاع ساختمان در هر جهت باید به شدت دقت کرد. همچنین برای طراحی نمای شیشه‌ای در بیرون از ساختمان، زاویه‌ها و ناهمواری های ساختمان بسیار اهمیت دارند.
در اصول طراحی نمای خارجی ساختمان باید به موقعیت ساختمان در خیابان بسیار توجه می‌شود. اگر ساختمان در یک کوچه کم عرض قرار داشته باشد یک نما را طلب می‌کند؛ برای ساختمان‌هایی که در نبش یک چهارراه بزرگ قرار دارند، باید زیباترین و بهترین طرح ساختمانی اجرا شود؛ چیزی که از فاصله دور، توجه مخاطبان را به خود جلب کند. این ویژگی برای مراکز خرید بیشتر مورد توجه قرار میگیرد.